1. Sinasabing walang lampin sa purok ng Tibag na hindi nilabhan sa tubig
na sinasalok sa malalim, malaki’t matandang balon. 2. Sinasabing walang nagluto
ng pagkain at naghugas ng kinanan sa Tibag na hindi gumamit ng tubig sa balong
iyon. 3. Sinasabing walang naligo sa Tibag na hindi nagbuhos ng malinis at
malamig na tubig na siyang biyaya ng matatandang balong tisa. 4. Anupa’t
masasabing walang isinilang at inilibing na taga-Tibag na hindi uminom o
binindisyunan ng tubig na galing sa kanilang balon. 5. Kung iisipin, masasabi
rin na ang buhay at kamatayan ng mga taga-Tibag ay nasa balong iyon. 6.
Mahalaga nga ang gayon, ngunit ang bagay na ito’y hindi nila pinag-uukulang
masyado ng pansin. Sa kanila, ang balon ay bahagi ng kanilang buhay at
kapaligiran, bahagi na ng kanilang mga kinagisnang alamat at mga paniniwala’t
pamahiing imumulat nila sa kanilang mga anak, at imumulat naman na mga ito sa
susunod nilang salinlahi. 7. Walang nakatitiyak kung kailan hinukay ang balong
iyon. 8. “Noon pang panahon ng Kastila,” anang matatanda. 9. “Hindi pa kayo
tao, nandiyan na ‘yan,” giit naman ng iba. 10. At parang pagpapatunay,
patitingnan ang mga tisang ginamit sa balon. Kauri raw at sintigas ng mga
ginamit sa pader ng Intramuros o kaya’y sa mga pinakamatatandang simbahang
katoliko sa Pilipinas. 11. Ipaglalaban naman ng iba na ang balon ay hinukay, o
sa lalong wastong salita ay ipinahukay ng mga maykapangyarihan noong panahon ng
mga Amerikano.Katunayan daw, maraming bayan sa Pilipinas, lalo na sa Luzon, ang
may mga balong katulad ng nasa Tibag. Kaya naman daw matatagpuan ang mga
ganitong balon sa labas ng mga matatandang bayan ay upang madaling masugpo ang
kolerang ilang beses nang kumalat sa buong kapuluan at umutas ng libu-libong
pagkukunan ng tubig ay nasa labas ng bayan, porlomenos, madali ang pagsugpo sa
kakalat na makamandag na kolera. 12. May kalabuan man, kung sa bagay, ang
ganoong pala-palagay, wala namang magagawa ang mausisa. Basta’t iyon daw ang
paniwalaan, tapos ang kuwento! 13. Ganoon din ang ibubulyaw ng mga matatandang
pikon kung kokontrahin mo sila sa kanilang pananakot. Kung gabi raw na madilim,
lalo na kung patay ang buwan, may malignong lumilitaw sa may balon. 14. Magtago
ka raw at sumilip sa likod ng mga punong kakawate, kung minamalas ka, makikita
mo na lamang at sukat ang isang pagkaganda-gandang babae sa may balon. May
inaaninaw daw itong mukha ng kung sinong katipang nalunod o maaaring nilunod sa
balon noong panahon pa ng mga Kastila. Minsan naman daw, mga kung anu-anong
hayop ang nagsisilabasan sa may balon at nag-uungulan. 15. At ano bang
mali-maligno! Naisipan daw ng ilang kabinataan ang magpahatinggabi sa likod ng
mga punong kakawate. At ano ang natuklasan nila? Ang nananakot ang siyang
natakot. At nang magkabistuhan na, humangos daw itong may kinakapkap na kung
ano at hinabol ng mga nakatuklas. Hindi matapus-tapos ang sisihan nang makasal
nang di oras ang dalawang “maligno” na walang iba kung di ang tanging biyudo’t
pinakamatandang dalaga sa Tibag. 16. Isa na iyon sa masasayang pangyayari sa
balon ng Tibag. Sa may balon naglalaba’t naliligo ang mga dalaga’t kababaihan.
Kung naroon na ang mga dalaga, panay naman daw ang hugas ng paa ng mga binata.
Naroon na ang nakawan ng tingin, mga patalinghagang salitang sinusuklian ng
saboy ng tubig o mga hindi natutuloy na pagbabantang magsumbong. Ang ingay ng
mga batang nagsisipaligo, ng mga balding pumapalo sa gilid ng balon, mga pigil
na hagikgik ng mga babae, harutan ng mga dalaga. 17. Marami ang makapagsasabi
sa Tibag, ang buhay-buhay, tulad ng matandang balon, ay siya na nilang
kinagisnan, kinamulatan pa rin ng kanilang mga anak at mamanahin pa rin ng mga
anak naman nito. 18. Isa na sa mga makapagsasabi si Tandang Owenyong Aguwador.
Siya lamang ang aguwador sa Tibag. Ang ibang sumasalok, may pingga at balde, ay
para gamit lamang sa bahay. Gamit din sa bahay ang sinasalok ng mga dalagang
nagsusunong ng banga ng inumin, balde o golgoreta. 19. Hanapbuhay ni Tandang
Owenyong Aguwador ang pag-iigib ng tubig. Iniigiban niya ang ilang malalaking
bahay sa Tibag at pinupuno din niya ang mga tapayan o dram ng mga talagang
nagpapaigib sa mula’t mula pa. Ito ang mga pamilyang kung nagpipista ay siyang
pinakamaraming handa’t bisita, mga nagiging hermano o punong-abala sa mga
komite de festejos. Ito rin ang ipinag-iigib ng ninuno ni Tandang Owenyo. 20.
Maglilimampung taong gulang na si Tandang Owenyo. Maiksi ang gupit ng kanyang
kulay abong buhok. Pangkaraniwan ang taas, siya’y laging nakakamisetang mahaba
ang manggas at kapit sa katawan. Matipuno at siksik daw ang katawan nito noong
araw. 21. “Ba’t naman di magkakaganoon e sa banat ang kanyang buto sa pagsalok
n’on pa man,” sabi ng iba. 22. “Di ba’t ‘yan ‘kamo,” dagdag ng ilan, “aguwador
din?” 23. “Di ba’t ang Ba Meroy ay aguwador din?” 24. “Aba, siyanga, ano?” 25.
Ang pangalan ng ama ni Tandang Owenyo ay Ba Meroy. Namatay ito noong panahon ng
Hapon. 26. “Pero ‘ala pang giyera,” pilit ng iba, “umiigib na ang Tandang
Owenyo.” 27. Minana na niya ang opisyong iyan.” 28. “E, si Nana Pisyang Hilot?
Di ba’t sa balon sila…” 29. “A, oo! Doon niligawan ng Tandang Owenyo si Nana
Pisyang. Ipagtanong mo.” 30. “Labandera na noon si Nana Pisyang?” 31.
“Labandera na. Ang ipinag-iigib ng Tandang Owenyo ang siyang ipinaglalaba naman
ng Nana Pisyang. Kaya nga maganda ang kanilang istorya, e.” 32. “Ang Da
Felisang Hilot?” 33. “Aba, e labandera rin ‘yon. Tinuruan naman niyang
manghilot ang kanyang anak. ‘”Yan nga si Nana Pisyang.” 34. “Tingnan mo nga
naman ang buhay.” 35. “Sa Amerika ba, merong ganyan?” 36. “Pilipinas naman ‘to,
e! Siyempre dito sa ‘tin, pasalin-salin ang hanapbuhay.” 37. “Mana-mana ang
lahat.” 38. “Si Ba Meroy aguwador, puwes, si Tandang Owenyong anak ay aguwador
din.” 39. “At si Nana Pisyang ng Da Felisa, labandera.” 40. “Pero si Nana
Pisyang humihilot din.” 41. “Ow, ano ba naman ‘yon? Di naman araw-araw e me nanganganak.
Saka, bigyan mo na lang ng pangkape ang Nana Pisyang, tama na.” 42. “Me
pamamanahan na sila ng kanilang mga ikinabubuhay.” 43. “Di nga ba’t
katu-katulong na ng Nana Pisyang sa paglalaba’t paghahatid ng damit ang
dalagita niyang si Enyang? Meron na siyang magsisiksgreyd.” 44. “At si Narsing
nila?” 45. A, si Narciso ba? Sayang. Tapos ng hayskul, hindi na
nakapagpatuloy.” 46. “Ow tama na ‘yon. Tapos ka’t hindi, pareho rin.” 47. “Si
Narsing ang me ulo. Laging me dalang libro e!” 48. “Sa library nga raw sa
kabayanan nagbabasa’t humihiram ng libro.” 49. “Minsa’y nakita kong may kipkip
na libro. Tinanong ko kung ano.” 50. “E. ano raw?” 51. “Florante at Laura daw.”
52. “Tingnan mo nga ‘yan. Sayang na bata. May ulo pa naman.” 53. “Balita ko’y
ayaw mag-aguwador.” 54. “Nahihiya siguro. Biruin mo nga namang nakatuntong na
halos sa kolehiyo at sa paaaguwador mapupunta. Ba’t nga naman iyong iba.
Karabaw inglis alam e mga tente bonete na.” 55. “Kayo, pala, oo! Para naman
kayong bago nang bago sa Pilipinas. Pa’no me malalakas na kapit ‘yon!” 56. “Di
aguwador din ang bagsak ni Narsing!” 57. NAGHIHIMAGSIK si Narsing. Ayaw niyang
pumasan ng pingga. Totoo nga na umiigib siya. Ngunit iyon ay para gamit lamang
nila sa bahay. At gusto pa niyang bitbitin ang dalawang balde kaysa gumamit ng
pingga. 58. Sabi ng mga matatandang babaing naglalaba sa may balon, kung
magpingga lamang si Narsing mapagkakamalan daw itong si Tandang Owenyo noong
bagong tao pa ito. Iyon din ang palagay ng mga nagkakahig ng sasabungin,ng mga
naghuhuntahan sa harap ng tindahang sari-sari sa tapat ng lumang kapilya. 59.
Kung naririnig ni Narsing ang gayong sabi-sabi lalo lamang sumisidhi ang
kanyang paghihimagsik. At ito’y may kasamang malalim na hinanakit. 60.
Nagsasampay ang kanyang ina nang siya’y magpaalam isang umaga. Ang apat na
alambreng sampayan ay lundung-lundo sa bigat ng malalaking sinampay. Hindi na
nakita ni Narsing na ang sampayan ay nawalan ng laman, na ang damuhan sa may
gilid ng bakod na siit ay walang latag na kinula. Sa kabilang gilid ng bakuran
hanggang sa duluhang papunta sa bukid ay gumagapang ang kamoteng putpot, na ang
talbos ay naagad. May kapirasong balag na ginagapangan naman ng upo. 61.
Binigyan si Narsing ng kanyang inang Nana Pisyang ng konting babaunin. Ito’y
naipon sa paglalaba’t sa pinagbilhan ng ilang upo at talagang inilalaan para sa
susunod na pasukan ng mga bata. 62. Nakituloy si Narsing sa isang tiyuhin sa
Tondo, sa Velasquez. Sa area, naglalakad siya’t naghahanap ng mapapasukan…
Kahit na ano, huwag lamang pag-aaguwador. Nakaranas siya ng gutom, ngunit
nagtiis siya. Kung anu-anong kumpanya’t pagawaan ang kanyang sinubukan. Pulos
naman NO VACANCY at WALANG BAKANTE, ang nakasabit sa mga tarangkahan at pintuan
ng mga pinupuntahan niya. 63. Hindi lamang pala siya ang nabibigo. May
nakakasabay pa siyang madalas na mga tapos ng edukasyon at komers. Ang mga
ito’y me dala pang sulat na galing sa ganoo’t ganitong senador o kongresman.
Natatawang ibig maluha ni Narsing. Binabale-wala na pala ng mga ito kahit na
pirma ng mga pulitiko. Maski siguro si Haring Pilato ang nakapirma, talagang
walang maibibigay na trabaho ang balanang puntahan ni Narsing. 64. Napadaan si
Narsing sa isang malaking gulayan ng Intsik. Subukin na nga ‘’to, sabi niya sa
sarili habang pumapasok siya sa isang ektarya yatang gulayan na binakuran ng
mga alambreng matinik. Kinausap niya ang Intsik na nakita niyang nagpapasan ng
dalawang lalagyan ng tubig na tabla. Taga-alis ng uod, magpala o magpiko sabi
ni Narsing sa Intsik. 65. “Hene puwede,” sagot ng Intsik, “hang lan akyen
tlamaho. Nahat-nahat ‘yan akyen lang tanim, dilig.” 66. “O, paano, talagang
wala?” sabi ni Narsing at napansin niyang tumigas ang kanyang boses. Para
siyang galit. 67. “Ikaw gusto pala ngayon lang alaw, ha,” sagot ng Intsik.
Nangingiti-ngiti. “Akyen gusto lang tulong sa ‘yo. 68. “O sige, ano?” 69.
“Ikaw, kuha tubig, salok sa balon, dilig konti. Ikaw na gusto?” 70. Ibinigay ng
Intsik ang kanyang pinipinggang pinakaregadera. 71. Kinabukasan ng hapon
nagpaalam si Narsing sa kanyang tiyahing nasa Velasquez. Sumakay na siya ng
trak pauwi sa kanilang bayan sa lalawigan, sa Tibag.Pangkaraniwan na sa Tibag
ang nabibigo sa paghahanap ng trabahong bago at hindi minana. Habang daan ay
inisip-isip niya kung paano niya maiiwasan ang kanyang mamanahing hanapbuhay na
halos pantawid-gutom lamang, ang isang kalagayang pagtitiis mula sa umpisa
hanggang sa katapusan, walang kamuwangan, hirap, at laging nakasalag, kung
hindi sa kabutihang loob ng ilan, sa pagsasamantala naman ng marami. 72. Mabuti
pa, sabi ni Narsing sa sarili, hindi na ’ko nakapag-aral. Parang nabuksan ang
kanyang isip at guniguni sa sanlibu’t sanlaksang kababalaghan ng kalikasan at
sa maraming paghahamon ng buhay na di niya maubos-maisip kung paano
mapananagumpayan. 73. Magtatakip-silim na nang dumating siya sa Tibag. Dinumog
siya ng mga paslit na nagtatanong kung mayroon siyang dalang pasalubong. Wala,
wala siyang dala. 74. Ang sumunod sa kanyang si Enyang ay tahimik na nag-ahin
ng hapunan sa lumang dulang. Habang sila’y kumakain, naramdaman ni Narsing na
naghihintay ang kanyang ama’t ina ng kanya pang isasalaysay tungkol sa kanyang
paghahanap ng trabaho sa Maynila. Ano naman ang maibabalita niyang hindi pa
nila nalalaman tungkol sa kahirapan ng paghahanap ng trabaho? 75. Inalok siya
nang inalok at pinakakaing mabuti ng kanyang ina. Animo’y nagkandagutom siya sa
Maynila. Pasulyap-sulyap siya sa kanyang amang nasa kabisera ng dulang.
Nagpupuyos ang kanyang kalooban sa kanyang nasasaksihan. Nag-aagawan ang mga
paslit sa ulam. Tipid na tipid ang subo ng kanyang ama’t ina. Marami pa silang
inom ng tubig kaysa sa subo ng kanin. Ang ulam nila’y kamatis at bagoong na may
talbos na naman ng kamote, isang mangkok na burong mustasa at ilang piniritong
bangus. Maya’t maya ay sinasaway ng kanyang ina ang mga batang parang aso’t
pusa sa pag-uunahan sa pagkain. Sa buong Tibag, sila lamang marahil ang hindi
halos nagkaroon ng mumo sa dulang. Noong araw, hindi sila ganoon. Ngayon, kung
magsabaw sila sa sinigang o minsan sang buwan nilagang karne, halos sambalde
ang ibubuhos na tubig para dumami ang sabaw. Habang lumalaki’t dumarami ang
subo ng mga bata, dadalang naman nang dadalang at liliit ang subo ng kanyang
ama’t ina. Siya man ay napapagaya na sa kanila. 76. Ang ganoong tagpo ay
kanyang pinaghihimagsikan. Katulad din iyon ng kanyang paghihimagsik kung
nasasaksihan niya ang kanyang mga kapatid na palihim na waring nagsusukat ng
mga damit na mahuhusay na ipinaglalaba’t ipinamamalantsa ng kanilang ina.
Katulad din iyon ng kanyang paghihimagsk na matapos na sa pagiigib ng kanyang
ama at napapansin niyang dumarami ang kulubot sa ulo kung nakikita itong
pasan-pasan ang pingga’t dalawang balde na animo’y isang Kristo sa pagkakayuko
na ang paghihirap ay wala nang katapusan. 77. Noong gabing iyon. nagkasagutan
sila ng kanyang ama. Nakaupo si Narsing sa unang baytang sa itaas ng kanilang
mababang hagdan. Nakatingin siya sa duluhan ng bakuran. Iniisip niyang harapin
pansamantala ang pagtatanim ng gulay. Nalingunan na lamang niyang nakatayo ang
kanyang ama sa may likuran niya. 78. “Gayon din lamang,” mungkahi ng kanyang
ama sa malumanay na boses, at ibig mong maghanapbuhay, subukin mong umigib.”
79. May idurugtong pa sana ang kanyang ama, ngunit hindi na nakapigil si
Narsing. Malakas at pasinghal ang kanyang sagot. 80. “Ano ba naman kayo!
Aguwador na kayo, gusto n’yo pati ako maging aguwador!” 81. Napatigagal ang
kanyang ama. Ang kanyang ina’y napatakbo at tanong nang tanong kung bakit at
ano ang nangyari. 82. Minumura siya ng kanyang ama. “Bakit?” wika nitong
pinaghaharian ng pagdaramdam at kumakatal ang tinig. “Ano ang masama sa
pag-aaguwador? Diyan ko kayo binuhay!” 83. Nakatayo na sana si Narsing, ngunit
sinundan siya ng kanyang ama’t buong lakas na hinaltak at inundayan ng sampal.
Parang natuklap ang mukha ni Narsing, Itinaas niya ang isa niyang kamay upang
sanggahin ang isa pang sampal. Nakita niyang nagliliyab ang mga mata ng kanyang
ama. 84. Sumigaw ang kanyang ina. may kasama itong iyak. Yakap siyang mahigpit
ng kanyang ina. Huwag daw siyang lumapastangan. Pati ang mga bata’y umiiyak at
humahagulgol na parang maliit na hayop. 85. Lumayo ang kanyang ama’t iniunat
ang katawan sa isang tabi ng dingding na pawid. Dinig na dinig pa rin ang
kanyang sinasabi. 86. Nag-aral ka pa naman, sayang. Oy, kung me gusto kang
gawin, sige. Di kita pinipigil. Darating din ang araw na mararanasan mo rin…
mararanasan mo rin.” 87. Kung anu-anong balita ang kumalat sa Tibag. Kung
umiigib si Narsing ng tubig para sa kanilang bahay hindi siya pinapansn ni
binabati tulad ng dati. Ganoon din ang kanyang ama. Waring nahihiyang
magtanung-tanong ang mga tao, ngunit hindi nahihiyang sa kani-kanilang sarili’y
magpalitan sila ng tsismis at mali-maling palagay. 88. ISANG linggo pagkatapos
ng pagkakasagutan nilang mag-ama, ang Tandang Owenyong ay nadisgrasya sa balon.
Nadupilas ito at mabuti na lamang daw at sa labas ng balon nahulog. Kung hindi
raw, patay. Ang dibdib ng matanda ay pumalo sa mga nakatayong balde at ito’y
napilayan. Nabalingat naman ang isang siko niya. Sabi ng marami ay nahilo ang
matanda. Ang iba’y nawala sa isip niya ang ginagawa. 89. Nilagnat pa si Tandang
Owenyo. Ipinatawag na ang pinakamahusay na manghihilot na tagaibayo. Nakikiigib
ang mga iniigiban ni Tandang Owenyo sa iba. Kailan daw ba iigib uli ang
matanda. Walang malay gawin ang ina ni Narsing. Ang kanilang dati nang malaking
utang sa tindahan ni Da Utay ay lalong lumaki sa pagkakasakit ng matandang
aguwador. 90. Isang hapong umiigib si Narsing ng gamit sa bahay ay may
naglakas-loob na nagtanong kung magaling na ang kanyang ama. Bakit daw hindi pa
siya ang sumalok. Sayang daw kung ang kinikita ng ama niya’y sa iba mapupunta.
91. Hindi nanlilibak o sumasaring ang pagkakasabi noon. Iyon, sa palagay na ni
Narsing, ay patotoo sa paniwalang siya ang talagang magmamana sa gawaing iyon
ng kanyang ama. 92. KINABUKASAN, hindi nangyari ang inaasahang mangyari ni
Narsing. Hindi siya tinukso ni pinagtawanan at kinantiyawan. Nalapnos ang
kanyang balikat at magdamag na nanakit ang kanyang mga buto sa
pag-aakyat-panaog sa mga hagdang matatarik, sa pagsalin at pagbuhat ng tubig.
Siya na ang umiigib. 93. Pabiling-biling si Narsing sa kanyang hinihigang
sahig. Nakikita niya ang malalayong bituin. Narinig niya ang mga mumunting
hayop at ang alit-it ng mga kawayang itulak-hilahin ng hangin. Sa malayo’y may
asong kumakahol na parang nakakita ng aswang o ano. Hindi siya nakatulog.
Marami siyang iniisip. Naalaala niya noong siya’y nasa hayskul. Bago siya
maidlip, sa guniguni niya ay nakita niyaang kanyang sariling kamukha ng kanyang
amang animo’y isang Kristong pasanpasan ang pingga’t dalawang balding
mabibigat. Naisipan din niyang taniman nang taniman ang bakuran nilang ngayo’y
hindi na kanila’t inuupahan na lamang. 94. Maaga pa’y bumaba na ng bahay si
Narsing. At siya’y muling umigib. Mahapdi ang kanyang balikat. Humihingal
siya’t parang hindi na niya kayang ituwid ang kanyang mga tuhod. 95. Noong
hapon, naghihintay si Narsing ng kanyang turno sa balon. Nagbibiruan ang mga
dalaga’t kabinataan sa paligid ng balon. May tumatawang nagsasabing binyagan
ang kanilang bagong aguwador. 96. “Binyagan si Narsing!” sigaw ng mga nasa
paligid ng balon, at may nangahas na magsaboy ng tubig.
The Best Casinos in USA - APRCasino
TumugonBurahinIt is one of the most well-known aprcasino casino deccasino casinos, and gri-go.com it is owned and operated by the Rincon Band of Luiseno Indians. There https://septcasino.com/review/merit-casino/ are over 100 kadangpintar different